Denetimli Serbestlik İnfazına Başlanmadan Önce Yükümlülünün Askerlik Hizmetine Başlamış Olması

Denetimli serbestlik kararı ile ilgili tebligat yapılma aşamasında kişinin askerlik hizmetine başladığının öğrenilmesi (yükümlünün ya da ailesinin vermiş olduğu dilekçe, tebliğ mazbatası vb.) halinde; kayıt kabul bürosu tarafından askerlik şubesi aracılığıyla kişinin kıtasına yazı yazılarak kişinin asker olup olmadığı, asker ise muhtemel terhis tarihi, kişinin askerliğinin sona ermesi durumunda denetimli serbestlik müdürlüğüne bilgi verilmesi istenir.

Askerlik şubesinden gelen yazıda kişinin asker olduğunun bildirilmesi nedeniyle dosyanın infaz bürosuna tevzi edilmesi halinde;

• Denetimli Serbestlik Hizmetleri Yönetmeliğinin 2. maddesinde "Sırf askeri suçlar ile askeri disiplin suçları hariç olmak üzere, askere alınmadan önce veya askerlikleri sırasında işledikleri suçlardan dolayı aksine bir düzenleme yoksa er veya erbaşlar ile yedek subaylar hakkında mahkemelerce verilen seçenek yaptırımlar ile diğer tedbir ve denetimli serbestliğe ilişkin yükümlülüklerin yerine getirilmesi, askerlik hizmetlerinin sonuna bırakılır." denilmektedir.

• Aynı yönetmeliğin 45/1 c maddesinde "Yükümlünün askere alınması nedeniyle denetimli serbestlik kararının infazının imkansız hale gelmesi durumunda, kanunda aksine bir düzenleme yoksa vaka sorumlusunun önerisi üzerine komisyon tarafından ilgili mahkemeden denetimli serbestlik kararının değiştirilmesi, kaldırılması veya uygun olan başka karar verilmesini talep edebilir." sözü ile önemlidir. Ayrıcaadli kontrol kararlarında mahkemesine görüş sormanın gerekli olduğu görülmüştür.

• Mahkeme/savcılık tarafından denetimli serbestlik kararının değiştirlemesine veya aynen devamına karar verilebilir. Bu durumda askerlik şubesi aracılığı ile kişinin kıtasına yazı yazılarak kişiye; mahkeme/savcılık tarafından verilen kararın tebliğ edilmesi ve askerliğin sona ermesi durumunda 10 gün içerisinde denetimli serbestlik müdürlüğüne müracaat etmesi gerektiği, aksi halde dosyası ile ilgili olarak uyarı/kayıt kapatma sürecinin işletileceğinin tebliğ edilerek bilgi verilmesi istenir.

• TCK 51/4, 51/5; CMK 231/8; CGTİHK 10, CGTİHK 108 kararlarında mahkemece kararın infazının devamına karar verilmesi halinde denetim süresi, kararın kesinleştiği tarih itibariyle başladığından askerlikte geçirilen süre denetim süresinden sayılır. Denetim süresi içinde askerlik durumunun sona ermesi halinde yükümlülüğün yerine getirilmesine devam edilir, denetim süresinin sonunda askerlik durumunun devam etmesi halinde ise dosya kapatılarak mahkemesine gönderilir.

• TCK 53/6 (Bir meslek veya sanatın icraasının yasaklanması veya sürücü belgesinin geri alınması) kararında, yükümlünün bulunduğu askerlik şubesi aracılığıyla kıtasına askerlik süresi içerisinde kişiye verilecek görevlerde kişin yapmaktan men edildiği mesleğin göz önünde bulundurulması gerektiği bildirilir. Örneğin ehliyetine el konulması ya da bir mesleği yapmaktan yasaklanma kararlarında bu kişi aynı suçu ya da ihmali yeniden yapabileceğinden hakkında verilen kararı, kıtasının bilmesinde fayda bulunmaktadır.

Denetimli Serbestlik İnfaz Sırasında Yükümlünün Askere Alınması

Denetimli Serbestlik Hizmetleri Yönetmeliğinin 2/3. maddesi gereğince "5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 105/A maddesi gereğince ceza infaz kurumundan salıverilen hükümlüler, cezalarının koşullu salıverilmeye kadar olan kısmını denetimli serbestlik altında tamamladıktan sonra askere alınırlar." Yine aynı yönetmeliğin 91/5 maddesinde Askerlik çağına giren ve askerliğini yapmamış hükümlülerin koşullu salıverilmeleri halinde durum, kayıtlı bulundukları askerlik şubesine bildirilir. denilmektedir.

105/A kararı dışındaki denetimli serbestlik kararlarının infazı sürecinde, yükümlünün askerliğe çağırıldığına dair ilgili belgeleri ibraz etmesi durumunda, yükümlü hakkında denetimli serbestlik kararı veren mahkeme/savcılığa yazı yazılarak kişinin durumu hakkında bilgi verilir ve aksine bir hüküm verilmezse yükümlülüğün infazına ara verilerek askerlik hizmetinin sonuna bırakılır. Aynı zamanda, yükümlüye askere alınması halinde terhis veya herhangi bir nedenle askerlik süresinin sona ermesinden itibaren 10 gün içerisinde müdürlüğe başvurması gerektiği, aksi halde dosyası ile ilgili olarak uyarı/kayıt kapatma sürecinin işleyeceğine ilişkin tebliğ işlemi yapılır. Ayrıca kişinin bağlı olduğu askerlik şubesine yazı yazılarak askerliğe başlama durumu hakkında ve terhis veya herhangi bir nedenle askerliğin sona ermesi halinde müdürlüğü bilgi verilmesi istenir.

Denetimli Serbestlik Hizmetleri Yönetmeliğinin 45/1 c maddesinde "Yükümlünün askere alınması nedeniyle denetimli serbestlik kararının infazının imkansız hale gelmesi durumunda, kanunda aksine bir düzenleme yoksa vaka sorumlusunun önerisi üzerine komisyon tarafından ilgili mahkemeden denetimli serbestilk kararının değiştirilmesi, kaldırılması veya uygun olan başka karar verilmesi talep edilir" cümlesi geçmektedir. Özellikle adli kontrol kararlarında mahkemesine görüş sormanın gerekli olduğu görülmüştür.

Yine aynı yönetmeliğin 45/3 maddesi gereğince "TCK 51/4, 51/5; CMK 231/8; CGTİHK 107, CGTİHK 108 kararlarında, mahkemesine bilgi verilir, mahkemece aksine bir hüküm de verilmes ise yükümlülüğün yerine getirilmesi durdurulur. Askerlikte geçirilen süre, denetim süresinden sayılır". Yani askerlik süreci devam ederken denetim süresi sona ererse dosya infazen kapatılır. Denetim süresi içinde kişinin terhis olması halinde ise yükümlülüğün yerine getirilmesine devam edilir.